پس از مطالعه ی مقاله ی دوم (رولپلاک یا رولپلاگ؟ مسئله این است) که باعث شناخت از روند شکل گیری و تاریخچه ی این برند 100 ساله تا به اینجا شد، در مطلب پیش رو قصد داریم تا به معرفی انکرهای شیمیایی (چسب کاشت)، انواع این انکر ها، کاربری انکرهای شیمیایی، دسته بندی و در نهایت اینکه چرا از انکرهای شیمیایی استفاده کنیم و بهترین انتخاب برای این انکرها چیست، بپردازیم.

چسب کاشت میلگرد (انکر شیمیایی) چیست؟

انکر های شیمیایی را می توان قدرتمند ترین نوع از انکر ها دانست که برای کاربردهای گوناگون از قبیل کاشت راد یا آرماتور (میلگرد) مورد استفاده قرار می گیرند. در ایران انکرهای شیمیایی با اصطلاحاتی همچون چسب، چسب کاشت، چسب دوفاز و خمیر کاشت نیز شناخته می شود. انکر های شیمیایی انعطاف پذیری بیشتری نسبت به انکر های مکانیکی را فراهم می کند. در انکرهای شیمیایی از دو بخش چسب و سخت کننده (Hardner) تشکیل شده است. انکر های شیمیایی از نظر ماده پایه به گروه های مختلفی تقسیم می شوند که در ادامه به معرفی هر کدام می پردازیم.

انواع چسب کاشت میلگرد (انکر شیمیایی)

چسب کاشت میلگرد رزین اپوکسی (Epoxy Resins) :

 قوی ترین مدل این چسب ها با باربری بسیار زیاد می باشند و به دلیل زودگیر نبودن مناسب عمق کاشت طولانی هستند. از ویژگی چسب های اپوکسی رزین مناسب بودن برای نصب هایی با حساسیت های بالا می باشند. انکرهای شیمیایی اپوکسی رزین نیاز به ماندگاری بالا برای گرفتن چسب دارند و در نتیجه طول عمر بالایی هم دارند.  

وینیل استر رزین (VinyLester Resins) :

عملکرد آنها معمولاً بین عملکرد پلی استرها و رزین اپوکسی هاست که هیبرید رزین ها اغلب زیر مجموعه ی آن ها هستند. وینیل استرها زودگیر هستند و پس از تزریق، زمان گیرایش کمی دارند که باعث می شود در پروژه هایی که نیاز به سرعت بالا در اجرا دارند و بتن ریزی باید بعد از مدت زمان کمی از اجرای انکر فراهم می شود مورد استفاده قرار گیرند؛ می توان نتیجه گرفت که این انکر ها در عمق های کم بسیار کارامد می باشند. این انکر ها قیمت مناسبت تری نسبت به اپوکسی رزین ها دارند. وینیل استرها همچنین امکان استفاده در شرایط دمایی متفاوت و گسترده حتی تا -20 درجه سانتیگراد را فراهم می سازد. مقاومت در برابر آب و هوای متفاوت، در صنایع و تاسیسات دریایی و دیگر شرایط خاص محیطی از دیگر خواص این انکرهاست.

هیبرید رزین (Hybrid Resins) :

از ویژگی های آن ها می توان به زودگیر بودن، باربری زیاد، امکان استفاده در عمق کم اشاره کرد. رزین های هیبریدی، همان رزین های وینیلستر با کارایی بالا هستند که به طور ویژه برای استفاده، در کلیه مصالح ساختمانی  ساخته شده اند. رزین های ترکیبی طیف کاملی از مصوبات صنعت ساخت و ساز را شامل می شود و تقریباً برای هر کاربری قابل استفاده است؛ آنها برای طیف گسترده ای از برنامه ها مناسب هستند و حتی می توانند در شرایط مرطوب  و داخل آب استفاده شوند. هیبرید رزین ها می توانند در مدت زمان کمی از زمان نصب، به صورت کامل بارگیری شوند، که یک مزیت مهم به شمار می آید.

پلی استر رزین (Polyester Resins) :

آخرین مدل انکر های شیمیایی هستند که از لحاظ قیمت بسیار اقتصادی (مقرون به صرفه)  می باشند. این نوع از چسب کاشت ها بیشتر در مصالح بنایی و مناسب مکان هایی که حساسیت بالایی ندارند می باشند و باربری آن ها نسبت به دیگر مدل ها کمتر است. پلی استر ها به دلیل بوی بدی که دارند در محیط های بسته (InDoor) نمی توانند به کار گرفته شوند و کاربرد آن ها در محیط های باز (OutDoor) می باشد. رایج ترین عنصر در این انکر استایرن است. این ماده به عنوان یک ماده رقیق کننده واکنش پذیر و یک عامل اتصال است. به دلیل افزایش نگرانی در رابطه با شاخص سلامتی (سرطان زا بودن آن)، میزان استایرن در بسیاری از سیستم های رزینی بسیار کاهش یافته یا کاملاً جایگزین مونومرهای وینیل سمی کمتری شده است.

دلایل استفاده از چسب کاشت میلگرد

انکرهای شیمیایی در سوراخکاری های ایجاد شده با کرگیر قابل استفاده اند. این انکرها گرید های متنوعی را از آرماتور یا راد با قطرهای متفاوت را به واسطه ی وجود مکانیزم چسبندگی کل جداره ی داخل بتن در تامین کارایی ارائه می کنند و گیرایی کامل تر و جامع تری دارند که در نتیجه استرس کمتری روی بتن ها به وجود می آید. از دیگر مزایای این چسب ها عدم محدودیت در طول کاشت و قابل استفاده در بسترهای خشک و مرطوب و بازه های دمایی متفاوت (+40  تا -20 درجه سانتی گراد) می باشد که قدرت مانور بالایی را می دهد. برای استفاده از این مزیت ها فقط کافیست انواع مدل چسب ها کاشت را بشناسید تا اتخاب هوشمندانه و آسان تری داشته باشید.

 امکان جابه جایی آرماتور یا راد تا قبل از خشک شدن (Working Time) و چسبندگی تا 6 برابر بیشتر بتن، از دیگر مزایای فوق العاده انکرهای شیمیایی می باشد. انکر های شیمیایی انعطاف پذییر بیشتری نسبت به انکرهای مکانیکی دارند و این انعطاف پذیری نه فقط از منظر مهندسی و انطباق، بلکه برای ایمنی و یکپارچگی سازه نیز صدق می کند.

وقتی از مزایای چیزی صحبت می شود باید دانست که مشکلاتی هم دارد. در مورد انکرهای شیمیایی می توان به موضوعاتی مانند داشتن تاریخ انقضا و شرایط نگهداری سخت، نیاز به نصب دقیق و بدون خطا، استفاده از نیروی تکنسین و کاربلد، نیاز به ابزار نصب (Gun) برای تزریق، محدودیت نصب در بعضی موارد نسبت به شرایط و نوع چسب و نداشتن امکان مرجوعی اشاره کرد.

زمانی که به واسطه ی مقدار زیاد بارهای وارده و یا شرایط پروژه انکر های مکانیکی جوابگوی نیاز نیست، انکرهای شیمیایی به دلایل امکان استفاده در عمق کاشت های متنوع و استفاده از گرید ها و سایز های متنوع در راد ها یا میلگرد ها، مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از مواقع، استفاده از انکر بولت ها و یا پیچ هایی که بصورت انبساطی و با افزایش قطر در عمق کار محکم می شوند، در بستر هایی مانند بتن، آجر، سیمان و ... ممکن است موجب ایجاد ترک و شکاف در کار شوند که این مشکل بخصوص در آجر ها نمایان می شود که با استفاده از انکر شیمیایی می توان از این ترک ها تا حد زیادی جلوگیری کرد.

استفاده از انکر های مکانیکی به دلیل نوع عملکرد انبساط  (Expantion) باعث به وجود آمدن استرس و تنش در بتن می شود که این موضوع باعث محدودیت در فاصله انکر از لبه ی آزاد بتن و فاصله ی مجاز انکر ها نسبت به هم می شود که در انکر های شیمیایی به دلیل مکانیزم عملکرد بر مبنای چسبندگی به جداره های بتنی و عدم تنش وارده به بتن، این محدودیت به حداقل خواهد رسید. همچنین در ریشه گیری یا توسعه بتن که به روش پست اینستال (Post-Install) صورت می گیرد، امکان استفاده از انکر مکانیکی وجود ندارد و تنها راهکار موجود انکرهای شیمیایی هستند. از کاربری های پرشماز این انکر ها می توان به نصب پلیت و بیس پلیت، اتصال سازه های فولادی به بتنی، افزایش ضخامت و توسعه بتن ، کاشت بولت در سر ستون ها، کاشت بولت جهت نصب های سنگین، نصب سقف، ریشه گیری و مقاوم سازی اشاره کرد.

راهکار های انتخاب  بهترین چسب کاشت میلگرد (انکر شیمیایی)

برای انتخاب صحیح چسب های کاشت لازم به دانستن سه فاکتور مهم میزان باربری (Performance)، شرایط محیطی و قیمت داریم تا بتوانیم بهترین انتخاب را از هر نظر داشته باشیم.

استفاده از رزین اپوکسی ها در مواقعی که احتیاج به سوراخکاری به عمق زیاد داریم استفاده می شود. دانستن این نکته از رزین اپوکسی ها که آن ها معمولا در باربری های زیاد و با حساسیت بالا استفاده می شوند هم حائز اهمیت است. همچنین برای سرما و دمای منفی، استفاده از رزین اپوکسی ها گزینه ایده الی نمی باشد.

وینیل استر ها که چسب های هیبریدی اغلب از زیر مجموعه ی آن ها هستند باربری زیادی دارند و به دلیل زودگیر بودن مناسب عمق های کوتاه هستند و قیمت مناسب تری نسبت به اپوکسی رزین ها دارند. چسب های هیبریدی زودگیر هستند، در عمق های کم استفاده می شوند و می توانند در مدت زمان کمی بعد از نصب، به صورت کامل بارگیری شوند، که یک مزیت مهم به شمار می آید.

پلی استر ها در مواقعی که نصب حساس نباشد و هزینه مهمتر از کیفیت باشد پیشنهاد می شود. این چسب ها به علت وجود استایرن و بوی بد باید در فضای بیرونی (Out Door) استفاده شوند و در فضای داخلی مجوز استفاده ندارند. این چسب ها بیشتر برای مصالح بنایی  استفاده می شوند.

انواع بسته بندی چسب های کاشت میلگرد 

CFS (فویل) : 

یکی از مدل های بسته بندی چسب های کاشت فویل می باشد. از مزیت های این نوع بسته بندی می توان به پایین تر بودن قیمت آن نسبت به مدل های دیگر اشاره کرد. همچنین فرآیند تزریق در این نوع دسته بندی آسان تر است و شرکت های سازنده برای حمایت از محیط زیست به دلیل استفاده نشدن از پلاستیک در این بسته بندی، این مدل را پیشنهاد می کنند. می توان از ترکیدن فویل و تخلیه نشدن کامل چسب، به عنوان مشکلات این مدل بسته بندی نام برد.

کارتریج :

از رایج ترین مدل بسته بندی انکرهای شیمیاییست که نگهداری و هدر رفت (پرتی) را به حداقل می رساند.

کپسولی :

ترکیب چسب های کپسولی از ماده پایه ونیل استرهاست که این موضوع باعث زودگیر بودن این مدل از انکرهای شیمیایی شده. این چسب ها در مواقعی که اندازه عمق کاشت معلوم می باشد بسیار کارآمد هستند ولی مشکل آن ها این است که محدودیت طولی دارند که می توان بهترین کاربری آن ها را استفاده در عمق های کم در نظر گرفت. در مواقعی که مقدار کمی از چسب مورد نیاز است، چون می توان هر کدام از چسب های کپسولی را در یک سوراخکاری استفاده کرد که در مدل های دیگر این امکان وجود ندارد و موجب پرتی می شود. در بسته بندی کپسولی انکرهای شیمیایی نیاز به به ابزاری برای تزریق نیست و غالبا بعد از قرار گرفتن در سوراخ روی بتن، با ضربه به روی آرماتور یا راد، تزریق صورت می گیرد.

سخن آخر

فکر می کنیم تا حد زیادی از انکرهای شیمیایی اطلاعات پیدا کردیم و می دانیم که اگر بخواهیم بهترین انتخاب را داشته باشیم باید ابتدا به نوع شرایط پروژه و مکان استفاده از انکرهای شیمیایی توجه داشته باشیم و سپس با توجه به آن سه فاکتور مهم برای انتخاب (باربری، شرایط محیطی ، قیمت) اقدام کنیم.

اگر نصب در مصالح بنایی با باربری کم و حساسیت کم مطرح بود، احتیاجی نیست هزینه ی زیادی بپردازیم و با انتخاب پلی استرها هم از لحاظ ایمنی و هم از لحاظ قیمتی بهترین انتخاب را کرده ایم. در نصب هایی که باربری زیادی دارند ولی در سرما هستند نمی توانیم از رزین اپوکسی ها استفاده کنیم و انتخاب ما وینیل استر ها یا زیر مجموعه ی آن هیبرید اپوکسی ها خواهد بود. البته بدانید تفاوت این دو (وینیل استر و هیبرید) در عمق کاشت و زودگیر بودن و نبودن آن هاست. ولی اگر مشکل دما و سرما نداشتیم و نیازی به چسب قوی با باربری زیاد داشتیم می توانیم از رزین اپوکسی های محبوب و پر استفاده بهره ببریم.